06.07.2014

BASIN AÇIKLAMASI
BASINA VE KAMUOYUNA
 

Tüketici Hakları Derneği olarak, TÜİK’in 2013 Yılı Haziran ayı ile 2014 yılı Haziran ayı arasındaki son bir yıllık gıda fiyat istatistiklerini karşılaştırdık. Bu karşılaştırma ile son bir yıllık sürede gıda maddelerindeki yıllık fiyat artış oranlarını yani gıda enflasyonunu hesapladık. Özellikle de son bir yılda, Haziran 2013 ile Haziran 2014 arasında asgari ücretli bir işçi ile ortalama maaş alan emekli bir işçinin gıdada satın alma güçlerinin nasıl ve ne kadar düştüğünü gördük. Ramazan ayına da yansıyan bu fiyat artışlarının dar gelirli ve yoksul tüketicileri nasıl mağdur ettiğini gözler önüne serdik.

Buna göre, yaptığımız araştırmalara ilişkin hazırlamış olduğumuz tablolar aşağıdadır.

Gıda maddelerinin 2013 yılı Haziran ayı ile 2014 yılı Haziran ayı
fiyat karşılaştırmaları ve fiyat artış oranları
 

Asgari ücretli bir işçi ve emekli bir işçinin 2013 yılı Haziran ayı ile
2014 yılı Haziran ayı net maaş tablosu

 

Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi, asgari ücretlinin 2014 yılı Haziran ayı maaşının 2013 yılı Haziran ayı maaş tutarına göre artış oranı %9.44’dür. Emekli bir işçinin ise 2014 yılı Haziran ayı maşının 2013 yılı Haziran ayı maaş tutarına göre artış oranı %7.40’dır.

Asgari ücretli bir işçi ile emekli bir işçinin net maaşları ile 2013 yılı Haziran ayı ve 2014 yılı Haziran ayında alabilecekleri gıda miktarlarının karşılaştırılması ( kg, adet)
 

Bu tabloya İstanbul ve Ankara’daki Ramazan pidelerine yapılan %16.6 gizli zammı da ekleyebiliriz. Çünkü, Ankara ve İstanbul’da 150kuruşa satılan 350gramlık Ramazan pidelerinin ağırlığı 300 grama indirilerek zam yapılmadığı imajı verilse de 50 gram eksilen pide ağırlığını dikkate aldığımızda yapılan gizli zam oranının %16.6 olduğu görülecektir.

2013 Yılı Haziran Ayı ve 2014 Yılı Haziran Ayı arasındaki son bir yıllık gıda enflasyonu ile asgari ücretli ve emekli bir işçinin maaş artışlarını karşılaştırdığımızda, emekçi tüketicilerin ya da halkın büyük bir kesimi için gerçek enflasyonun arttığını, bu enflasyonun da gıdadaki fiyat artışlarından kaynaklandığını, bu anlamda satın alma güçlerinin ise düştüğünü görmekteyiz. Çünkü, dar gelirli tüketicilerin gelirleri içerisinde gıda harcaması önemli bir yer tutmaktadır.

Türk-İş’in yapmış olduğu araştırmalara göre, Haziran 2014 ayı için 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1158TL’dir. Gıda harcaması ile birlikte, konut ( kira, elektrik, su, yakıt ) ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı ise 3772TL’dir.

Görüldüğü gibi, asgari ücretliler ile emekli işçilerin çok önemli bir kesimi açlık sınırında yaşamaktadır. Daha doğrusu, TÜİK’in eşdeğer hane halkı kullanılabilir gelir durumuna göre, Türkiye’de, 50 milyondan fazla tüketici yoksulluk, 15 milyondan fazla tüketici ise açlık sınırının altında yaşamaktadır. Asgari ücretli ve emekli işçilerin aldıkları ücret ve maaş dengeli ve yeterli beslenebilmeleri için yapmaları gereken gıda harcamalarını bile karşılayamamaktadır. Yoksulluk ve açlık sınırında yaşayan tüketiciler ister istemez gıdaya harcayacakları parayı diğer zorunlu ihtiyaçlarına ayırmak zorunda kalmaktadırlar. Bu nedenle de, yoksul ve dar gelirli tüketiciler yeterli ve dengeli beslenememektedirler. Buna karşın, son bir yıllık dönem içerisinde satın alma güçlerinin de düştüğü dikkate alındığında bu kesim için durumun ne kadar vahim olduğu bir gerçektir.

Ramazan ayına yansıyan gıda fiyatlarındaki artışlarda Ramazan ayı istismarcıları ve stokçuları işbaşındadır. Ne yazık ki, fiyat fırsatçıları ve istismarcılarına karşı herhangi bir önlem alınmamaktadır. Kaybedenler ve mağdur edilenler hep küçük çiftçi ile dar gelirli ve yoksul tüketiciler olmaktadır.

Hükümeti ve ilgili bakanlıkları gıda fiyatlarında fırsatçılara, stokçulara ve istismarcılara izin vermemeleri çağrısında bulunuyoruz. Bununla birlikte, tüketiciler olarak, Hükümetin ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yanlış tarım ve gıda üretim politikalarını terk edip, küçük çiftçiler ile dar gelirli ve yoksul tüketicilerin lehine olan tarımsal ve gıda üretim politikalarını uygulamaya koymasını istiyoruz.

Yetersiz ve dengesiz beslenmeye ve açlığa mahkûm edilen on milyonlarca tüketicinin tüketici hakları ile insan haklarına aykırı bu acı tablosuna neden olan mevcut tarım ve gıda politikalarını protesto ediyor ve ivedilikle önlem alınmasını istiyoruz.

Basına ve kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Turhan ÇAKAR
Genel Başkan