|
Türkiye Büyük Millet Meclisi Sanayi, Ticaret Komisyonundan geçen Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanun Tasarısı ile tüketiciler kelimenin tam anlamıyla
faiz lobisine teslim edilmiştir. Tasarının Türkiye Büyük Millet Meclisine
sunulmadan önceki görüşülmesi sürecindeki Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na
tüketici örgütlerinin sunmuş olduğu görüş ve önerilerin hiçbiri kabul
görmemişti. Tüketici örgütlerinin görüşlerinin Tasarıya yansımasına izin
vermeyen ve tüketici örgütlerinin randevu isteklerini kabul etmeyen Gümrük
ve Ticaret Bakanı bankalarla toplantı yaparak isteklerini kabul edip, Yasa
Tasarısına yansıtmıştı. Üstelik Tasarının ilk halinde tüketiciler lehinde
olan hükümler kaldırılarak bankaların istekleri Tasarının en son halinde
hüküm altına alınmıştı.
Yasa Tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi Sanayi, Ticaret Komisyonuna
gönderildiğinde tüketici örgütleri olarak az da olsa umutlanmıştık. Ancak,
Sanayi, Ticaret Komisyonundaki tartışmalarda ne tüketici örgütü
temsilcilerinin ne de muhalefet partisi milletvekillerinin önerile kabul
görmüştür. Tasarı Sanayi, Ticaret Üst Komisyonunda görüşülmeye
başlandığında, iktidar partisinin Alt Komisyonundaki anlayışı aynen Üst
Komisyonda da devam etmiştir. Üst Komisyonun ilk günkü toplantısında
tüketici örgüt temsilcilerine söz vermeyen Komisyon Başkanı, tüketici örgüt
temsilcileri ve muhalefet partisi milletvekillerinin ısrarları üzerine iki
tüketici örgütü temsilcisine üçer dakika konuşma izni vermiştir. Bazı AKP
milletvekilleri tüketici örgütlerinin üçer dakikalık konuşmasına bile
tahammül edememiştir.
Üst Komisyonda sanki Tüketici Kanun Tasarısı değil de Bankaların Kanun
Tasarısı görüşülüyordu. Tasarı, Sanayi, Ticaret Üst Komisyonundan da
bankaların tüm istekleri kabul edilerek, ancak, tüketici örgütlerinin hiçbir
önerisi kabul edilmeden geçmiştir.
Tasarının 4.maddesinde, bankaların ücret, masraf ve komisyon alabilecekleri
kabul edilmiş, BDDK da bu konuda yetkilendirilmiştir. Halen uygulanmada olan
mevcut Yasada olmayan hükümler mevcut Tasarıda bankaların istekleri
doğrultusunda yasal hüküm ve garanti altına alınarak tüketicilerin dava
açabilme, hak arayabilmelerinin önü kapatılmıştır. Artık, Tasarı bu şekilde
Genel Kurulda kabul görüp yasalaşırsa tüketiciler dava açamayacak ve
tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuruda bulunarak haklarını
arayamayacaklardır.
Gümrük ve Ticaret Bakanının bir ay önce belirttiği 65 kalem olan bankaların
almış olduğu masraf ve ücret sayısı her geçen gün daha da artacaktır.
BDDK’nın da bankalardan yana olduğunu da dikkate aldığımızda, tüketicilerin
faiz lobisine nasıl teslim edildiği açıkça ortadadır.
Sanayi, Ticaret Üst Komisyonunda Tasarı görüşülürken, Tasarının 4.maddesine
yeni eklenmiş olan kalkınma bankalarıyla ilgili bir hüküm için Gümrük ve
Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, “bu kararı kalkınma bankalarıyla tam mutabakat
ile aldık” ifadesini kullanmıştır. Tabi ki, Tasarıya yatırım ve kalkınma
bankalarının çıkarlarını ilgilendiren, tüketicilerden alacakları ücret,
masraf ve komisyonlara ilişkin konularda bankalarla tam mutabakata
varıldığını söyleyen Gümrük ve Ticaret Bakanı, 76 milyon tüketiciyi ve
onların temsilcisi olan tüketici örgütlerini görmezden gelmiştir.
Bununla birlikte, Tasarının 4.maddesinde bankaların yanı sıra, tüketicilerle
sözleşme imzalayan tüm şirketlerin ücret ve masraf almaları da hüküm altına
alınmıştır. Böyle olunca, GSM şirketlerinin, elektrik, doğalgaz, su dağıtımı
yapan kuruluşlar ile diğer tüm şirketlerin ücret ve masraflarla tüketicileri
soymaları yasal hale getirilmiştir. Oysa, bu hükümlerin hiçbiri Tasarının
ilk halinde yoktu.
Tasarıda, ayıplı mal ve hizmetlerle ilgili tüketici hakları için bugünkü
uygulamadaki Yasadan daha geri bir şekilde muğlak ve yoruma açık ifadeler
kullanılmıştır. Zaten, Tasarının bir çok hükmünde muğlak ve yoruma açık
ifadeler ile kavram karmaşası bulunmaktadır.
Tasarının 63.maddesinde Reklam Kurulu’nun bugün halen uygulamadaki Yasada 26
olan üye sayısı 11’e indirilerek, işçi ve memur sendikaları
konfederasyonları ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipler
Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Diş Hekimleri Birliği gibi meslek
kuruluşlarının temsiliyeti kaldırılmıştır. Reklam Kurulu, reklam veren
kuruluşların istek ve çıkarları doğrultusunda yeniden yapılandırılarak
aldatıcı, yanıltıcı ve istismar edici reklamların önündeki tüm engeller
kaldırılmıştır.
Özel bir kanun tasarısı olan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
Tasarısının, genel bir kanun olan Borçlar Kanunundan tüketici hakları
yönüyle daha ileride olması gerekirken, Tasarı bu haliyle daha da geri bir
durumdadır. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısının, bugün
uygulamada olan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Borçlar Kanunundan
bir çok yönden geri ve tüketiciler aleyhine olması, AKP’nin faiz lobisi ve
şirketlerle nasıl işbirliği içerisinde olduğunun açık bir göstergesidir.
Tasarıya konulan hükümler ile başta bankalar olmak üzere şirketlerin
tüketiciler üzerinden ücret, komisyon ve masraflarla vurgun ve soygunların
önü açılmıştır. Öte yandan ise Reklam Kurulunda emek örgütleri ve meslek
kuruluşları devre dışı bırakılarak aldatıcı, yanıltıcı ve istismar edici
reklamların önü açılmıştır. Bu durum, adında adalet olan ve demokrasiyi
ağızlarından düşürmeyen AKP’li Bakan ve Milletvekillerinin kimlerin
temsilcisi olduğunun çok açık bir göstergesidir.
Tasarı bu haliyle Genel Kurulda yasalaşırsa ki, yasalaşılacağı kesin gibi
görünüyor, tüketiciler olarak bugünkü Yasayı mumla arar hale geleceğiz.
Ancak, haklı mücadelemizi kazanana kadar devam ettireceğimizi de tüm
halkımıza ve tüketicilere duyurmak isteriz.
Gene de son bir ümit olarak AKP milletvekillerine şu çağrıda bulunuyoruz: Bu
yoksul ve emekçi halktan toplanan vergilerle maaş alan vekiller olarak, eğer
birazcık vicdanınız varsa tüketicileri soyup soğana çevirecek olan faiz
lobisi ve büyük sermaye kuruluşları için düzenlenen Tasarıdaki hükümleri
Genel Kurulda kabul etmeyiniz!.. Tüketici örgütlerinin sesine kulak vererek
önerilerini dikkate alınız!..
Tüm halkımıza ve tüketicilere şu çağrıda bulunuyoruz: Tasarı, Türkiye Büyük
Millet Meclisi Genel Kuruluna inmeden ilinizin milletvekillerine telefon
ederek, faks, e-posta ve mektup göndererek Tasarıdaki faiz lobisi ve büyük
sermaye kuruluşlarının ücret, masraf ve komisyon almalarını hüküm altına
alan maddeleri kabul etmemeleri ve tüketici örgütlerinin önerilerini dikkate
almalarını söyleyiniz!.. Haklarınıza sahip çıkınız ve haklarınız için
direniniz. Sizleri, Tüketici Hakları Derneği olarak vermiş olduğumuz
mücadeleye katılmaya ve destek vermeye çağırıyoruz.
Basına ve kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Turhan ÇAKAR
Genel Başkan |
