|
Elektrikteki otomatik zam kararı ile elektrik fiyatlarındaki artışın
nedeni halkımızın ve ülkemizin çıkarlarına uygun olmayan yanlış ve dışa
bağımlı enerji politikalarıdır.
Kendi yerli kaynaklarımız kullanılmazken elektriğin %45’si ithal doğalgaz
ile üretilmektedir. Doğalgazın %100’ü ise ithal edilmektedir. Petrol
fiyatları arttıkça doğalgaz fiyatları da artmaktadır. Doğalgaz fiyatları
arttıkça elektrik fiyatları da artmaktadır.
Alım garantili, ayrıcalıklı, imtiyazlı, elektrik santrallerinin
Yap-İşlet-Devret ( YİD ), Yap-İşlet ( Yİ ), İşletme Hakkı Devri ( İHD )
uygulamasının elektrik üretimindeki payı giderek artmaktadır. Bunun
sonucunda da “ya al ya öde” anlaşmalarıyla alım garantili, ayrıcalıklı
özel elektrik kuruluşlarından çok yüksek fiyatlarla elektrik alınmaktadır.
Örnek vermek gerekirse; kamu kuruluşlarının elindeki tüm doğalgaz, kömür
ve hidrolik santrallerden elde edilen 1kwh elektriğin ortalama maliyeti
3.25 cent/kwh dolayında iken özel sektörden alınan 1 kwh elektriğin
ortalama birim fiyatı ise 9.3 cent/kwh dolayındadır. Yani, özel sektörden
üç kat daha yüksek fiyatla elektrik alınmaktadır.
Eski adıyla TEK diye adlandırılan Türkiye Elektrik Kurumunun 30 genel
müdürlüğe bölünmesi elektrik fiyatlarına ek maliyet getirmektedir.
BOTAŞ’ın tahsil edemediği yüksek miktardaki alacakları elektrik
fiyatlarına yansıtılmaktadır. Kaldı ki BOTAŞ’ın tahsil edemediği borçlar
nedeniyle doğal gaza zam yapılmak zorunda kalınmıştır. Doğalgaza yapılan
zam da elektrik fiyatlarına yansıtılmaktadır. Hükümet tarafından, başta
EGO ve Ankara Büyükşehir Belediyesi olmak üzere belediyelerin silinen
milyarlarca dolar olan borçlarının da elektrik fiyatlarına yansıtıldığı
bilinmektedir. Elektrikteki kayıp ve kaçakların 1,2 milyar dolayındaki
yıllık maliyeti elektrik fiyatlarına yansıtılmaktadır. Elektrikteki %18
KDV ve diğer kesintiler elektrik fiyatlarını yükselten bir başka etmendir.
Sokak aydınlatmalarının elektrik bedellerinin belediyeler tarafından
ödenmemesi ortalama yıllık 500 milyon YTL’nin tüketiciye yansıtılmasına
neden olmaktadır. EPDK Kanununa göre elektriğin ucuza tüketicilere
sunulması gerekirken tam tersi uygulamaya gidilmektedir.
Elektriğin ucuzlatılabilmesi için kademeli olarak doğal gaz
bağımlılığından kurtularak kendi doğal kaynaklarımıza yönelmeliyiz. Çünkü,
yerli linyit kaynaklarımızın ortalama %60’ı, hidrolik kaynaklarımızın
%70’i rüzgar ve jeotermal potansiyelin ise neredeyse tamamı
kullanılmamaktadır.
Diğer taraftan, 30 parçaya bölünen TEK eski konumuna getirilirse
maliyetler daha da düşecektir. “Ya al ya öde” anlaşmalı, ayrıcalıklı
“Yap-işlet-devret”, “yap-işlet”, “işletme hakkı devri” gibi imtiyaz
verilerek gerçekleştirilen özelleştirmelere son verildiğinde elektrik
fiyatları en az yarı yarıya inebilecektir. Elektrikten alınan KDV %18’den
%1’e indirildiğinde elektrik fiyatları daha da ucuzlayacaktır.
Elektrikteki kayıp kaçakların indirilmesine yönelik teknik, idari ve
sosyal önlemlerin alınması elektrik fiyatlarının % 10 dolayında
ucuzlamasına katkı sağlayabilecektir.
Buradan da anlaşılmaktadır ki, yukarıda belirttiğimiz şekilde, elektriğin
ucuzlatılabilmesi için alınması gerekli önlemlerin tam tersi dışa bağımlı
ve yanlış enerji ve elektrik üretim politikaları uygulandığından dolayı
elektriğe otomatik zam kararı kaçınılmaz olmaktadır. Kısaca, yanlış enerji
politikaları ve kararları ülkemizin enerji ve elektrik sorununun
büyümesine ve çıkmaza girmesine neden olmuştur. Bu anlamda Enerji,
hayatımızın her alanında etkili olduğundan enerji alanındaki açmazdan
yalnızca tüketiciler değil, sektördeki çalışanlar ve ülkemizin sanayisi de
büyük ölçüde etkilenecektir. Sonuç da bu zamlar yaşamın tüm alanını ve
Türkiye ekonomisini etkileyerek telafisi imkansız sonuçlara neden
olacaktır.
Bu nedenle, THD ve ESM olarak elektrikte otomatik zam kararı olan
14.02.2008 tarih ve 2008/T-5 karar numaralı “Enerji KİT’lerinin
uygulayacağı Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizmasının Usul ve Esasları
Hakkında Kararının iptali, öncelikle yürütmenin durdurulması istemiyle
dava açmış bulunuyoruz.
ENERJİ SANAYİ VE MADEN
KAMU EMEKÇİLERİ SENDİKASI |
TÜKETİCİ HAKLARI DERNEĞİ |
|
