Tükettiğimiz Gıdaların Çoğu Sağlığa Zararlı

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından 2007 yılında Türkiye genelinde yapılmış olan gıda denetim ve izleme programı sonuçları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bu tablo incelendiğinde yediğimiz, içtiğimiz gıdaların önemli oranlarında sağlık koşullarına uygun olmadığı ve hangi olumsuzlukları içerdiği gösterilmektedir.

2007 DENETİM VE İZLEME PROGRAMLARI SONUÇLARI

GIDA GÜVENLİĞİNE UYGUN OLMAYAN SONUÇLAR

Yukarıdaki tablo incelendiğinde şu olumsuzluklar görülmektedir.
Mikrop: Her 6 peynirden birinde ( %13.43) , her 36 tavuktan birinde (%2.75) , her 11 -12 hazır günlük yemek ve mezelerin birinde (%8.70) Escherichia coli bakterisi bulunmaktadır. Bu bakteri , insanlarda ishal yapan bir bakteridir. Bu mikrop , gıdaların hazırlandığı ortamların temiz olmaması , çalışanların tuvaletten sonra ellerini yıkamaması sonucunda oluşan bakteri ya da mikroplardır. Her 20 peynirin birinde görülen Staphylococcus- aureus bakterisi ise ciddi gıda zehirlenmelerine yol açmaktadır.

Aflatoksin: Her 10 kırmızı toz ve pul biber numunesinden birinde (%12.03) ve (%9.92) , her 26 fındık, yerfıstığı , antepfıstığı, ceviz ve kuru incir numunesinin birinde aflatoksin bulunmuştur. Bu madde , ürünlerin küflü olması nedeniyle oluşan toksik ve kanserojen bir maddedir. Yüksek doza maruz kalan tüketicilerde karaciğer kanseri yapabilir.

Kükürtdioksit: (SO2) Her 5 kuru kayısıdan birinde (%20.05) gerektiğinden fazla kükürdioksit bulunmaktadır. Kükürdioksit gazı özellikle çocuklar ve astımlı olanlarda hırıltılı solunum , göğüs sıkışması, kesik nefes alma , solunum yollarının daralması gibi sağlık sorunlarına neden olur.

Tarım İlacı (pestisist) kalıntısı: Her 58 yaş meyve ve sebzenin birinde ( %1.72) tarım ilacı kalıntısı bulunmaktadır. Tarım ilacı ya da pestisitin kanserojen etkisi vardır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün tespitine göre hastalıkların %70 den fazlasının gıda kökenli olduğu belirtilmektedir. Ülkemizde kanser olanların ve kanserden ölenlerin sayısı hızla artmaktadır. Bunun bir nedeni de sağlıksız gıdalardır. Ülkemizde zaman zaman toplu beslenilen yerlerde gıda zehirlenmeleri konusunda haberlere rastlamaktayız.

GÜVENSİZ GIDAYA KARŞI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Toplum sağlığı herşeyden önce gelir. Bu nedenle , hem toplum sağlığının korunması hem de gıdaların boşa gitmemesi nedeniyle , gıda güvenliğinin sağlanması için etkili bir denetim sistemi oluşturulmalıdır. Ne yazık ki böyle bir sistem ülkemizde oluşmamış olmalı ki bu sonuçlarla karşılaşıyoruz. Kaldı ki gıdalarda istenemeyen başka bulgulara (örneğin peynirde brucella gibi) analizlerde bakılmamıştır.

Denetim sonuçları hakkında başta televizyonlar olmak üzere yaygın toplantılarla ilgili toplum kesimleri ve tüketiciler bilgilendirilmelidir. Özelikle de tarladan soframıza gelinceye kadar tüm gıda üretim ve dağıtım sürecinde yer alan üretici, dağıtıcı ve çalışanlar eğitilmelidir. Kaçak ve merdiven altı denilen üretim engellenmelidir.

Tüketicilerde gıdaların satın alırken ve seçerken çok titiz ve dikkatli davranmalıdır. Tüketicilerin karşılaştığı olumsuzlukları zaman geçirmeksizin Tarım İl Müdürlüklerine , Tüketici Hakları Derneği ile diğer tüketici dernekleri ile ilgili meslek odalarına bildirmeleri yerinde bir davranış olacaktır.

Bu yazının hazırlanmasında çalışmalarından ve yazısından yararlanmış olduğum Ziraat Yüksek Mühendisi Hakan Ozan Erzincanlı’ya teşekkür ederim.


Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı