|
Dünya Tüketici Sorumlulukları Günü ve Çocuklar
Tüketici Hakları Derneğinin de üyesi olduğu Uluslararası Tüketici Örgütü (
UTÖ ) 2008 yılının 15 Eylül gününü “ Dünya Tüketici Sorumlulukları Günü”
olarak ilan etti. Bu kapsamda yapılacak etkinliklerin temelinde “ Bilinçli
Tüketim” olacak. Derneğimiz de okulların açılışına denk gelen bugüne
yönelik olarak çocuklarımızın karşılaştıkları tehlikelere ve sorunlara
değinerek anne, babaların dikkatlerini çekmek istedik.
Doğaldır ki, çocuklarımıza karşı sorumluluk yalnızca anne babaların değil,
aynı zamanda kendileri de anne baba olan ya da olacak olan
öğretmenlerimizin ve yöneticilerimizin de ..
ÇOCUKLARIN BESLENMESİ VE GÜVENLİĞİ RİSK VE TEHLİKE ALTINDA
Çocuklarımızın büyük bir çoğunluğu ne yazık ki doğru, yeterli, dengeli ve
sağlıklı beslenemiyor. Ülkemizde obezite, önemli bir sorun haline geldi.
Çocuklar ve gençler arasında obez olanların sayısı ve obezite oranı
giderek artıyor. Okul kantinlerinin neredeyse tamamına yakını çocukların
sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmesine uygun değildir.
Tüketici Hakları Derneği’nin 2007 yılında 40 şubesinin yaptığı Türkiye’nin
değişik il ve ilçelerinde bulunan 300 dolayındaki ilköğretim okulu ve
lisenin hemen tamamının kantin ve kafeteryasında öğrencilerin sağlıklı
beslenebileceği yiyecek ve içecek maddesinin görülmediğini söyleyebiliriz.
Okul kantin ve kafeteryalarında genellikle cips, bisküvi, kek, çikolata,
gofret, kola, gazlı içecek, hazır meyve suları gibi yiyecek ve içeceklerin
satıldığı görülmektedir.
Üniversitelerin ilgili bölümlerinden aldığımız görüşlere göre, bu tür
yiyecek ve içecekler öğrencilerde alerji, obezite, hipertansiyon, diyabet,
kroner arter hastalığı, osteoporoz ( kemik erimesi ), kanser gibi sağlık
sorunlarına neden olmaktadır. Bu tür yiyecek ve içeceklerde çocukların
beslenemedikleri, yalnızca karınlarını doyurdukları belirtilmiştir.
Üniversitelerin ilgili bölümlerinde görevli bilim insanlarının
öğrencilerin sağlıklı beslenebilmeleri için önerdikleri pastörize süt ve
ayran, yoğurt, taze meyve, taze sıkılmış meyve suyu, kurutulmuş meyve gibi
yiyecek ve içeceklerin kantin ve kafeteryalarda bulunmadığı görülmüştür.
Tüketici Hakları Derneği tarafından konuyla ilgili olarak okullarda
gerekli önlemlerin alınması, öğrencilerin sağlığı için riskli ve tehlikeli
olabilecek ürünlerin kantin ve kafeteryalarda sattırılmaması, bunun yerine
bilim insanlarının önerdiği yiyecek ve içeceklerin bulundurulmasına izin
verilmesi gerektiğine ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık
Bakanlığına yazı yazılmasına karşın aynı sorunun devam ettiği
görülmektedir.
Bununla birlikte, çocuklara sağlıksız gıdaların pazarlanmasının
durdurulmasına yönelik Uluslar arası Tüketici Örgütü ve Uluslar arası
Obeziteyle Mücadele Gücü adlı örgütün birlikte 15 Mart 2008 Dünya Tüketici
Hakları Günü başlattıkları kampanyanın desteklenmesi için Tüketici Hakları
Derneği tarafından Sağlık Bakanı Recep Akdağ’a bir mektup yazılmasına
karşın bu konuda herhangi bir gelişme olmamıştır. Bu kampanya ile
çocuklara sağlıksız gıda reklamlarının radyo ve televizyonlarda
yasaklanması, sağlıksız gıdaların pazarlanmasının ve okullarda teşvik
edilmesinin önlenmesi amaçlanmaktadır.
Özellikle, büyük hiper ve gros marketlerde reçetesiz, peynir ekmek gibi
satılan vitamin ve mineraller doktor tavsiyesi olmadan gelişi güzel
alındığında çocuklarımızın ve gençlerimizin sağlığı açısından büyük risk
ve tehlike yaratabilir.
Ayrıca, piyasada “Fonksiyonel Gıda”, “ Probiyotik Gıda” olarak çeşitli
klasik gıdaların içine vitamin, mineral, katkı maddesi karıştırılarak “
Zenginleştirilmiş Gıda Maddesi” diye satılan birçok gıda ürününün
çocuklarımızın sağlığı açısından riskli olabilecek gıdalar kapsamında
değerlendirebileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Örneğin, AMAZE
markası ile satılan “ Çikolatalı Aromalı Sütlü İçecek” ile “İÇİMS mart
muzlu süt” diye satılan gıda maddeleri bu tür ürünler kapsamındadır.
Öte yandan, bu tür ürünlerin reklamları yapılarak çocuklar özendirilirken
aynı zamanda da yanıltılmakta ve istismar edilmektedirler.
Çocukların kullandığı bazı kalem, matara, silgi, boya, beslenme kabı, oyun
hamuru gibi ürünlerde de ağır metaller, azo boyar maddeler, formaldehit,
fitalat gibi tehlikeli kimyasal maddelerin bulunması, bu maddelerin
alerjiden kansere kadar etkilerinin olması çocuklarımızın sağlığını ve
güvenliğini tehdit eden başka çok önemli bir sorundur.
VELİLERE ÖĞRETMENLERE İLGİLİ VE YETKİLİLERE
UYARILAR VE ÖNERİLER
Yukarıda anlatmaya çalıştığımı tüm bu olumsuzluklara, risklere ve
tehlikelere karşı çocuklarınızı, öğrencilerimizi koruyalım, gerekli
önlemleri alalım. Okul kantin ve kafeteryalarda riskli ve tehlikeli
olabilecek, öğrencilerin sağlıklı beslenmesine katkısı olmayan yiyecek ve
içeceklerin satılmasına izin vermeyelim.
Bunların yerine sağlıklı yiyecek ve içeceklerin bulunmasını sağlayalım.
Satın alma gücü bulunmayan yörelerdeki okullarda öğrencilere ücretsiz
olarak sağlıklı yiyecek ve içeceklerin dağıtılmasını sağlayabiliriz.
Gerek sağlıksız ürünlerin satılmaması gerekse hijyen kullarına uyulmasının
sağlanması için okul ve kafeteryalar sık sık denetlenmelidir.
Öğrencilerimiz yeterli, dengeli, sağlıklı beslenmesi konusunda eğitilmeli
ve kendilerine doğru beslenme alışkanlığı kazandırılmalıdır. Çocuklarımıza
yönelik aldatıcı, yanıltıcı, istismar edici gıda ve diğer ürünlerin
reklamlarının yasaklanması için gerekli düzenlemelerinin yapılması
sağlanmalıdır.
Bu konuda her kesime görev ve sorumluluk düşmekle birlikte, özellikle anne
ve babaların duyarlı olmaları, gerekli girişimlerde bulunmaları çok
önemlidir. Tüketici Hakları Derneği olarak bu konuda çalışmalarımıza bir
veli olarak anne ve babaların destek vermesini bekliyoruz. 12.09.2008
Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı |
