Tekli ve Beşli Toplu Taşım Kartlarındaki Danıştay Kararı

Bilindiği üzere, Ankaray, arkasından da Metronun hizmete girmesiyle Ankara’da birçok otobüs hattı iptal edilmiştir. Böylece Batıkent, Yenimahalle, Bahçelievler gibi semtlerde oturanların şehir merkezinden evlerine ulaşmak için kullanabileceği tek toplu taşım aracı metro olmuştur.

Söz konusu semtlerde oturanlar başlangıçta, şehir merkezinden Metro ile son durağa gitmekte, buradan da Metroyu bekleyen aktarma otobüsleri ile evlerine ücretsiz olarak ulaşmaktaydılar. Daha sonra bu ücretsiz otobüsler kaldırılarak tüm toplu taşım araçlarında kartlardan 45 dakikalık aktarma servisinden yararlanma hakkı getirildi. Böylece Batıkent, Yenimahalle, Bahçelievler gibi semtlerde oturanlar tek biletle şehir merkezinden evlerine ulaşma olanağından yararlanmaya devam ettiler.

Ancak, EGO tarafından “Bilet satışlarında düşüş var”, “Duraklarda halk arasında bilet değişimi oluyor” gerekçesiyle 22.04.2002 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere toplu taşım araçlarında tekli ve beşli kartlardan 45 dakikalık aktarma servisi yani 3 kullanım hakkı kaldırılmıştır.

EGO’NUN KARARI KAMU YARARINA AYKIRI

Toplu Taşım Araçları özellikle büyük şehirlerde orta ve alt gelir gruplarındaki halkın yararlanması içindir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de metro, en ucuz ve en uygun toplu taşım aracı olarak kullanılmalıdır. Günümüz ekonomik koşullarında tekli ve beşli kartlardaki 45 dakikalık aktarma servisinin kaldırılması; “tüketiciye cebinde paran varsa evine ulaşırsın, yoksa yolun kalan yarısını yürürsün” demektir. Zira yaşadığımız ekonomik ortamda birçok toplu taşım araçlarından yararlanan gelir gruplarındaki tüketicilerin cebinde çoğu zaman 10'luk ya da 20'Iik kart alacak para bulunmamaktadır. Birçok öğrenci ya da ev hanımı toplu taşım araçlarından yararlanırken bütçelerine en uygun olan 1'Iik veya 5'Iik kartları tercih etmekteydi. Bu uygulamayla Ankara'ya günübirlik gelen tüketiciler de bu kararla transfer hakkından yararlanabilmek için 10’luk veya 20'Iik kart almaya zorlanmaktaydılar. Bu yönleriyle, alım gücü düşük yada birkaç yere gitmek durumunda olan tüketiciler, kamu toplu taşım araçları yerine, özel toplu taşım araçlarını tercihe yönlendirilmekteydiler. Konu bu yönüyle de kamu yararına aykırılık teşkil etmektedir.


EGO’NUN KARARINA THD’DEN İPTAL DAVASI

EGO’nun kararının geri alınması için Tüketici Hakları Derneği ( THD) 16.05.2002 tarih ve 4888 sayılı yazı ile öncelikle EGO’ya başvuruda bulunmuştur. EGO’nun 27.05.2002 tarih ve 14597 sayılı cevabında; kuruluş olarak hizmetlerinin kara dayalı olmadığı, sosyal hizmet verdikleri, ancak bu hizmetleri verirken merkezi idare tarafından desteklenmedikleri, diğer ticari kuruluşlarla aynı koşullara tabi oldukları, zarar ettikleri, bu durumda hizmetin sürekliliğini sağlayamayacakları belirtilmiştir.

EGO’nun bu açıklamalarının kabul edilemeyeceği, kamu kuruluşlarının öncelikle kamu yararını gözetmesi gerektiği, toplu taşım araçlarının tüketicilerin en temel gereksinimlerini karşıladığı, her gelir grubundaki tüketicinin kolaylıkla bu hizmete ulaşabilmesinin sağlanmasının kamu kurumunun temel görevi olduğu ve tüketicilerin zarara uğratılacağı gerekçesiyle EGO’nun bu uygulamasının iptal edilmesi, dava sonuna kadar yürütülmesinin durdurulması için Tüketici Hakları Derneği ( THD) tarafından dava açılmıştır.

Ankara 9.İdare Mahkemesi tarafından reddedilen dava hakkında THD tarafından temyiz istemiyle Danıştay’a başvuruda bulunulmuştur. Mahkeme kararını bozan Danıştay’ın kararının EGO tarafından düzeltilmesi istemi Danıştay tarafından reddedilmiştir.

Şimdi Danıştay’ın verdiği karar doğrultusunda İdare Mahkemenin yeniden karar vermesi beklenilmektedir.

DANIŞTAYIN KARARI

T.C.
DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2006/3983
Karar No : 2007/4671

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan : EGO Genel Müdürlüğü - ANKARA
Vekili : Av. Bahar Özyeşil - (Aynı Yerde)
Karşı Taraf : Tüketici Hakları Derneği
Emek İşhanı 95/804 - Kızılay/ANKARA

İstemin Özeti : Ankara ilinde 06.01.2001 tarihinden itibaren uygulana gelen Toplu Taşıma Araçlarında tekli ve beşli kartlardan 45 dakikalık aktarma servislerinin 22.4.2002 tarihinden itibaren kaldırılmasına ilişkin EGO Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davayı reddeden Ankara 9. idare Mahkemesinin 30.09.2003 gün ve E:2002/1 031, K:2003/1047 sayılı kararını temyizen inceleyerek, idare tarafından verilen bir hakkın kötüye kullanılmasının idarece o hakkın kaldırılmasını gerektirmeyeceği, çözüm üretilmesinin de idarenin görevi olduğu gerekçesiyle bozan Dairemizin 1.3.2006 gün ve E:2005/714, K:2006/796 sayılı kararının, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istemidir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Nilüfer SÜLKÜ'nün Düşüncesi: istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Ahmet Yahya ÖZDEMiR'in Düşüncesi: Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Danıştay Dava Daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulları tarafından verilen kararlar hakkında karar düzeltilmesi yoluna başvurulabilmesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 54. maddesinde yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.

İstemde bulunan tarafından öne sürülen düzeltme nedenleri ise sözü edilen maddede belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından, yasal dayanağı olmayan düzeltme isteminin reddine, yargılama giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına 14.09.2007 gününde. oybirliği ile karar verildi.


Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı