İletişim Vergilerinde Dünya Şampiyonuyuz

Türkiye’de tüketicilerin kullandığı cep telefonu ve sabit telefonlardan alınan dolaylı vergilerde dünya şampiyonuyuz. Bu yazı ve konu için Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Şükrü KIZILOT’un İşveren Dergisinin Eylül 2007 sayısındaki yazısı ile gene aynı bölümün öğretim üyelerinden olan Prof. Dr. Metin TAŞ’ın Yaklaşım Dergisinin Eylül 2007 sayısındaki yazısından yararlandım. Kendilerine teşekkür ederim.

Şimdi tek tek cep telefonu ve sabit telefonlardan örnekler vererek alınan vergilerin ne olduğunu ve tüketicinin ücretler toplamı içerisinde ödemiş olduğu dolaylı verginin yüzde oranını açıklayalım.

CEP TELEFONLARINDAN ALINAN VERGİLER

Bir tüketicinin Nisan 2007 tarihinde ödemiş olduğu bir cep telefonu faturasının konumuz ile ilgili dökümü şöyledir.

Aylık Ücretler Toplamı 0.81
Kullanım Ücreti Toplamı 21.90
Diğer Ücretler Toplamı 0.21
GSM ÜCRETLER TOPLAMI 22.92

KDV Uygulanan Toplam Tutar 22.92
KDV (%18) 4.13
Özel İletişim Vergisi (%25) 5.73
Diğer Vergiler, Harçlar, Fonlar 0.83

DEVLETE İLETİLECEK ÜCRETLER TOPLAMI 10.69
FATURA TOPLAMI 33.60

Bu faturada devlete iletilecek ücretler toplamı olan 10.69 Ytl.’yi GSM şirketine gidecek ücretler toplamı olan 22.92 Ytl.’ye böldüğümüzde tüketicinin GSM şirketine gidecek ücretler toplamının %46.6’ sı kadar olan bir tutarını da devlete dolaylı vergi olarak ödediğini görmekteyiz.

SABİT TELEFONDAN ALINAN VERGİLER

Bir tüketicinin Eylül 2007 tarihinde ödemiş olduğu bir sabit telefon faturasının konumuz ile ilgili dökümü şöyledir.

KULLANIM ÜCRETLERİ TUTAR (YTL)
Aylık/Yıllık Ücret 10.64
Görüşme Ücreti 12.11
KDV MATRAHI 22.75
Katma Değer Vergisi(%18) 4.10
ÖTV MATRAHI 22.75
Özel İletişim Vergisi (% 15) 3.41
ÖDENECEK TUTAR 30.25


Bu faturada devlete ödenecek katma değer vergisi ve özel iletişim vergisi toplamı olan 7.51 Ytl.’yi kullanım ücretleri toplamı olan 22.75 Ytl.’ye böldüğümüzde tüketicinin Türk Telekom’a gidecek kullanım ücretleri toplamının % 33’ü kadar olan bir tutarını da folaylı vergi olarak devlete ödediğini görmekteyiz.

DİĞER ÜLKELER İLE YAPILAN KARŞILAŞTIRMA

Ülkemizde cep telefonundan alınan iletişim vergisi ve iletişim vergisi oranları ile diğer ülkelerin iletişim vergisi oranlarını karşılaştıran tablo aşağıdadır.

Yapılan uluslararası bir çalışmaya göre, 101 ülkenin GSM sektöründeki vergiler açısından Türkiye’nin birinci sırada yer aldığı görülmüştür. Ülkemize en yakın ülkeler sırası ile Uganda, Brezilya, Zambiya, Ukrayna, Ekvador gibi ülkelerdir. İkinci sırada bulunan Uganda’da bu oran % 30’dur. Diğer yandan , tüm ülkeler için ortalama yasal yükümlülük oranı % 17.4’tür.

Ülkemizde sabit telefondan alınan vergi oranının da diğer ülkelerin cep telefonlarından alınan vergi oranlarından bile yüksek olduğu görülmektedir.

ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ KALDIRILMALI KDV İNDİRİLMELİDİR.

Özel iletişim vergisi depremin neden olduğu ekonomik zararların giderilmesi için 2002 yılı sonuna kadar uygulanmak üzere geçici olarak getirilmişti. Ancak 2 kez uzatıldıktan sonra kalıcılaştırılmıştır. Bu nedenle haksız olan iletişim vergisi kaldırılmalıdır. Türkiye gibi dar gelirli , yoksul yani alım gücü düşük tüketici kitlelerinin ağırlıkta olduğu düşünülürse KDV’nin de çok yüksek olduğu ve düşürülmesi, tüketicilerin ekonomik hakları ve kamu yararı açısından uygun olacaktır. Ayrıca diğer vergiler, harçlar, fonlar adı altında yapılan kesintiler de kaldırılmalıdır.


Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı