En Pahalı Enerji Tüketimi Türkiye'de

EN PAHALI ENERJİ TÜKETİMİ TÜRKİYE’DE

Tüketici Hakları Derneği tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 4 kişilik bir ailenin yaşadığı konutlarda bir yılda ortalama 1500 m³ doğal gaz tüketildiği, bir ayda tüketilen ortalama elektrik miktarının ise 150 kw olduğu belirlenmiştir.

Buna göre, Ekim 2007 ayı itibariyle en düşük ücret gelirine sahip çalışan ve emekli olan işçi, memur ve Bağkur’lu kesimlerin enerji tüketim giderlerinin aylık ücret gelirlerine oranları hesaplanmıştır.

Doğal gaz tüketim giderlerinin hesaplanmasında Ankara’da kullanılan doğal gaz’ın Ekim 2007 ayındaki 1 m³ fiyatı baz olarak alınmıştır. Elektrik tüketim giderlerinin hesaplanmasında da aynı şekilde Ekim 2007 ayındaki 1 kwh. elektriğin fiyatı baz olarak alınmıştır.

ÇALIŞANLARIN VE EMEKLİLERİN KONUTLARDA
ENERJİ TÜKETİM VE GİDERLERİ

Doğal gaz ve elektriğin konutlarda ortalama tüketim miktarları ve giderleri, çalışanların ve emeklilerin gelir durumları ile ortalama enerji giderleri aşağıda tablolar şeklinde gösterilmiştir.

Tablolardan da görüldüğü gibi, konutlarda doğal gaz ve elektrik giderleri çalışan asgari ücretli işçinin aylık ücretinin % 24,1’ini, işçi emeklisi aylık ücretinin % 18.45’ini, en düşük çalışan memur aylık ücretinin % 13.8’ini, en düşük memur emeklisi aylık ücretinin %14.1’ini en düşük Bağkur emeklisi aylık ücretinin % 23.6 ‘sını oluşturmaktadır. Bu oranlar AB ülkelerinde en düşük ücretle çalışan bir kişinin aylık ücretinin 20 ya da 30’ da biridir.

Yapılan bir araştırmaya göre Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ülkeleri içinde Türkiye’nin, ülkelerin kişi başına gelir düzeyleri dikkate alındığında hem konut hem de sanayideki elektrik birim fiyatları açısından en pahalı ülke olduğu görülmüştür.

Kaldı ki, Türkiye’de konutlarda kullanılan toplam enerji giderleri içerisinde doğal gaz en büyük payı oluşturmaktadır. Böyle olunca, hem doğal gaz hem de elektrikten oluşan toplam enerji giderlerinin düşük ücretliler ya da hiç geliri olmayanlar için ne kadar yüksek ve karşılanamaz olduğu anlaşılmaktadır.

ENERJİ POLİTİKALARI TÜKETİCİ HAKLARINA AYKIRI

Ülkemizde uygulanan dışa bağımlı enerji politikaları tüketici haklarına aykırıdır. Çünkü tüketicilerin temel gereksinimlerinden olan ısınma, aydınlatma, yemek pişirme, temizlik gibi konularda evrensel haklarından birisi de gerekli olan enerjiye en ucuz şekilde ulaşabilmesinin kamu tarafından sağlanabilmesidir.

Ne yazık ki enerji alanında kamu yararı ve sosyal devlet anlayışı ortadan kalktığı için EPDK’nın tanımlamasına göre serbest olmayan tüketicilerin (konutlardaki enerji tüketicileri) ucuz enerji kullanma hakkından söz edilemez.

Bugün kamunun elektrik üreten kamu kuruluşlarına göre iki katın üzerinde özel sektörden satın aldığı elektrik nedeniyle tüketiciler dünyanın en pahalı elektriğini tüketmek zorunda bırakılmıştır. Türkiye’de enerji güvenliği yok edilmiştir. Eğer bugün elektrik üretimi devletleştirilmiş olsa elektrik fiyatları yarı yarıya düşebilir.

Tüketici haklarına ve kamu yararına uygun bir enerji politikası uygulanabilmesi ve enerji güvenliğinin sağlanabilmesi için enerjide dışa bağımlılığa ve özelleştirmeye son verilmeli, özel enerji kuruluşları devletleştirilmelidir.


Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı