Küresel Isınma Nedenleri, Sonuçları ve Önlemler

Dünyada ve ülkemizde küresel ısınmanın olumsuz etkilerinin son 10-15 yıldan beri artarak devam ettiğini görmekteyiz.

İnsanlığa, canlı yaşama ve dünyamıza yararından çok zararı dokunan üretim politikaları ve yöntemleri ile tüketim alışkanlıkları ve anlayışlarının küresel ısınmaya neden olması sorunun özünü oluşturmaktadır.

Pariste yapılan Birleşmiş Milletler İklim Zirvesinde küresel ısınmanın son 50 yılda yüzde 90 oranında insan eliyle yaratıldığı ve asırlarca sürebileceği açıklaması yapıldı.

Sanayileşmenin 50.yılları olan 1800’lü yıllardan beri en sıcak yılların sırasıyla; 1998-2002-2003-2001-1997-2006 yılları olduğu belirtilmiştir. İçinde yaşadığımız 2007 yılının da bu sıralamada yerini alabileceği tahmin edilmektedir.

NEDENLER VE SONUÇLAR

Sanayileşen ülkeler tarafından yoğun olarak atmosfere salınan karbondioksit gazı başta olmak üzere kloroflourkarbon gazı, metan, azotoksitleri, ozon ve su buharının oluşturduğu sera gazlarının atmosferde neden olduğu sera etkisi sonucunda küresel ısınma meydana gelmektedir.

Güneş ışınlarının yeryüzünde ısı enerjisine dönüşdükten sonra, yeryüzünden atmosfere yayılan ışınımın (ısı enerjisi) sözü edilen sera gazları tarafından atmosferden tümüyle geçip uzaya kaçmasına engel olunmakta, atmosferde hapsedilmesine yani ‘sera etkisi’ ne neden olunmaktadır. Sera etkisi nedeniyle bu ışınımın (enerjinin) bir kısmı yeniden yeryüzüne yansıtılarak küresel ısınmaya neden olunmaktadır.

Atmosfere karışan karbondioksit gazının %80-85’i fosil yakıtların (petrol ve türevleri, kömür, doğal gaz) sanayide ve günlük yaşamda kullanımından meydana gelmektedir.Sera gazları içinde karbondioksit gazının küresel ısınmadaki payı % 50’dir.

Motorlu kara yolu taşıtlarından ve otomobillerden atmosfere yayılan ve karbondioksit gazını da içinde barındıran egsoz gazı sera etkisine neden olan önemli etkenlerden birisidir.

Diğer taraftan, spreylerdeki püskürtücü gazlar, soğutucu aletlerde kullanılan gazlar ve bilgisayar temizleyicilerinden oluşan kloroflourkarbon gazlarının küresel ısınmadaki payı % 22’dir.

ABD, yalnız başına dünyada üretilen karbondioksit miktarının yüzde yirmibeşini (%25) üretmektedir.

ABD, sera gazı salınımının kısıtlanmasına yönelik yapılan Kyoto Protokolünü imzalamamıştır.

Paris'te düzenlenen Birleşmiş Milletler Hükümetler arası İklim Değişikliği Sonuç Raporuna göre:

- 2100 yılına kadar sıcaklık 1,8 ile 4 derece artacak.

- Sıksık uzun süreli ve yoğun sıcak hava dalgaları yaşanacak.

- Şiddeti fırtınalar görülecek.

- Kutup buzulları eriyecek. 2100 yılında Antarktika olmayabilir. Bangladeş’ten Hollanda’ya pek çok kıyı ülkesi sular altında kalma tehlikesi yaşayacak.

- Küresel ısınma ile mücadelede yol katedilse bile ısınma ve deniz seviyesinin yükselmesi asırlar boyu sürecek.

- Kuraklık ve yangınlar baş gösterecek, göl ve ırmak sularında % 20 lik azalma olacak.

- Acilen önlem alınmazsa 10 yıl sonra canlı türlerinin % 40’ı yok olacak. Sel ve kuraklık nedeniyle 200 milyon kişi açlığa mahkum olacak.

- Dünya ekonomisi % 20 küçülecek.

- Dünya nüfusunun 12’de 1’i yok olma tehtidi altına girecek.

- Aşırı ısınma nedeniyle virüs türlerinde değişiklik olacak, salgın hastalıklar baş gösterecek.
Küresel ısınmanın yol açtığı doğal felaketlerin yıllık maliyetinin yıllık 150 milyar dolar olduğu belirtilmektedir.

SORUNUN ÇÖZÜMÜ VE ÖNLEMLER

Sorunun çözümü konusunda ise kararlı ve etkili devlet politikaları gerekiyor. Devletler ve hükümetler sorunun çözümü için maddi kaynak ayırmazlarsa ve bu konuda kararlı ve etkili olmazlarsa bireysel çabalar asla yeterli olmayacaktır.

Diğer bir çözüm ise teknik önlemlerden geçmektedir. Sanayileşmede tüketilen enerjide değişikliğe gidilmesi ve önlemler alınması gerekmektedir. Fabrikalarda enerji kayıpları önlenmeli, geri dönüşüm sistemleri oluşturulmalı ve zararlı gazları salan sistemler değiştirilmelidir.

Fosil yakıtlar yerine güneş,rüzgar,jeotermal, biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmelidir.

Konutlardaki önlemler ile bireysel önlemler:

- Tasarruflu ampuller kullanılmalı.

- Evden çıkan çöpün geri dönüştürülmesi sağlanmalı

- Daha az sıcak su kullanılmalı.

- Ambalajlı ürünlerden kaçınılmalı.

- Kışın konutlardaki ısınmayı sağlayabilmek için ısı kayıpları önlenmeli, daha az enerji kullanılmalı.

- Daha az enerji ve su tüketen ya da enerji verimliliği yüksek su tüketimi az cihazlar kullanılmalı.

- Su en ekonomik şekilde kullanılmalı ve gereksiz su kullanımı önlenmelidir.

- Otomobil kullanımı azaltılmalı, mümkün olduğunca otomobil yerine toplu taşım araçları tercih edilmelidir.

- Sprey türü ürünlerin kullanımı azaltılmalı, mümkün ise kullanılmamalıdır.

Ayrıca;

- Kamu ve özel sektörde enerji tüketiminde verimliliği artıracak önlemlere ağırlık verilmeli, su tüketimi en tasarruflu şekilde yapılmalı.

- Orman varlığının artırılması konusunda etkili önlemler alınmalıdır.

- Tarımsal sulamadaki su tüketimi doğru ve bilimsel yöntemlerle yapılarak, gereksiz su tüketimi önlenmelidir.

Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı