Isıtma Cihazlarının Seçimi ve Kullanımı Soba
ve Şofben Zehirlenmeleri
Soğuk mevsimlerde ve özellikle kış aylarında evlerimizde kullandığımız
bireysel ısıtma cihazlarının verimli ve güvenli olması biz tüketiciler
için çok önemlidir. Çünkü, gerek bu cihazlara gerekse cihazlarda
kullanılan yakıtlara ve enerjiye yüksek miktarda para ödüyoruz. Bu
nedenle, en yüksek verimi alabilecek, güvenliğimiz yönünden risk ve
tehlike oluşturmayacak şekilde ısıtma cihazlarını seçmeliyiz ve
kullanmalıyız.
BİREYSEL ISITMA CİHAZLARININ ÇEŞİTLERİ
Yakıt Cinslerine Göre Isıtma Cihazları
1) Katı yakıtlı ( odun veya kömür) cihazlar
2) Sıvı yakıtlı (gaz) cihazlar
3) Doğalgazlı cihazlar
4) LPG kullanılan ( tüpgaz) cihazlar
5) Elektrikli cihazlar
6) Güneş enerjisi kullanılan cihazlar
7) Jeotermal enerji kullanılan cihazlar
Özelliğine Göre Isıtma Cihazları
1) Sobalar
2) Kat kaloriferleri
3) Klimalar
4) Fanlı ısıtıcılar
5) Yağlı radyatörler
ISITMA CİHAZLARININ SEÇİMİ
Ülkemizde, özellikle kırsal kesimde olmak üzere tüketicilerin büyük bir
çoğunluğu evlerinde bireysel ısıtma cihazı olarak katı yakıtla çalışan
kömür veya odun sobaları kullanmaktadır. Büyük kentlerde ise doğalgazlı
kombi cihazları, doğalgazlı sobalar, katı yada sıvı yakıtlı kat
kaloriferleri, doğalgazlı, LPG’li (tüplü) ve elektrikli şofbenler, sıvı
yakıtlı (gazyağı) sobalar, elektrikli ısıtıcılar ( klimalar, fanlı
ısıtıcılar, yağlı radyatörler, sobalar) yaygın olarak kullanılmaktadır.
Isıtma Cihazlarının Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar
• Seçeceğimiz ısıtma cihazlarının kapasitesi gereksinmemize uygun
olmalıdır.
• Isıtma cihazının verimliliği yüksek olmalıdır.
• Çevre için en uygun olan ısıtma cihazı seçilmelidir.
• Kullanım kolaylığı olan ısıtma cihazı seçilmelidir.
• Güvenli olan, sessiz çalışan ısıtma cihazı seçilmelidir.
• Isıtma cihazının faturası, Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu, garanti
belgesi mutlaka alınmalıdır.
• Isıtma cihazının servis ağı yaygın, servis hizmeti kaliteli olmalıdır.
ISITMA CİHAZLARININ MONTAJI, KULLANIMI
SOBA VE ŞOFBEN ZEHİRLENMELERİ
Sözkonusu bu cihazların büyük bir çoğunluğu yanma reaksiyonunu
gerçekleştirebilmek için, içinde bulundukları ortamdaki havayı yani
oksijeni kullanmaktadırlar. Dolayısıyla, özellikle çift camlı ve iyi izole
edilmiş binalarda ısıtma cihazlarının bulunduğu ortamlar mutlaka bir
ventilasyon menfezi vasıtasıyla taze havayla beslenmelidir.
Yanma sonucunda gaz oluşturan ve bu gazları bir bacayla bina dışına
(havaya) tahliye edilen ısıtma cihazları ( soba, kat kaloriferi, kombi,
şofben vs…) kesinlikle yatak odalarına ve banyolara monte edilmemelidir.
Bu tür cihazlarda baca bağlantısı ve baca çekişi çok önemlidir. Bacanın
cihaza, yakıta ve yanma sonucunda oluşan baca gazlarına uygun özellikte
olması; baca çekişinin iyi ve standartlara uygun olması gerekmektedir.
Aksi takdirde, yetersiz baca çekişi veya herhangi bir tıkanma sonucunda
bacadan tahliye edilemeyen gazlar bacadan geri tepecek ve evin içine,
odalarına yayılacaktır. Bu da karbonmonoksit diye adlandırılan zehirli
gazın insanları zehirlemesine ve insanların ölümüne neden olacaktır.
Diğer bir sorun da, doğalgazlı cihazlara bacanın uygun olmaması nedeniyle,
daha doğrusu bu cihazlarda bacanın çelik boruyla ve standardına uygun
olarak kaplanmaması nedeniyle, oluşan asitlerin baca ve duvarları
korozyona yani aşınmaya ve yumuşamaya uğratmasıdır.
Soğuk mevsimlerde ve kış aylarında soba ve banyolara monte edilen şofben
ölümlerinin artması yukarıda belirtildiği gibi cihazların yanlış monte
edilmesinden ve bacaların çekmemesinden kaynaklanmamaktadır. Özellikle,
ülkemizde banyoların küçük olması ve bacanın da iyi çekmemesi nedeniyle,
banyolarda kullanılan şofbenler hava almadığı için söndüğünden yada tam
yanma sağlanamadığından, oluşan zehirli karbonmonoksit gazı nedeniyle,
ölümler meydana gelmektedir.
Aynı olay, kömürlü sobalarda da olmaktadır. Bacaların iyi çekmemesi ve
tıkalı olması nedeniyle, yada gece yatarken sobanın hava alma
kapakçıklarının kapatılması sonucunda tam yanma sağlanamadığından
karbonmonoksit gazı oluşarak zehirlenmelere ve ölümlere neden olmaktadır.
Bacalı ısıtma cihazları güvenlik açısından yatmadan önce söndürülmelidir.
Elektrikli ısıtıcıların kullanımında ise, binada mevcut elektrik
tesisatının, kullanılması düşünülen cihazın elektrik tüketim gücüne uygun
olup olmadığı incelenmelidir. Uygun olmayan kablo kesitleri ile döşenmiş
bir elektrik tesisatına yüksek amperajlı bir elektrikli ısıtıcı bağlanması
durumunda konutta yangın çıkma olasılığı bulunmaktadır.
Turhan ÇAKAR
Tüketici Hakları Derneği
Genel Başkanı |